023
Bron

Eind september 1940 zijn de eerste anti-Joodse maatregelen merkbaar. Het is vanaf dan verboden om joodse ambtenaren in dienst te nemen en al snel ook om hen in dienst te hebben. Vijftien joodse onderwijzers, docenten en ambtenaren verliezen hierdoor hun baan.

Een trieste primeur voor Haarlem volgt op 1 april 1941. Als eerste in Nederland laat NSB-burgemeester Plekker een verordening publiceren, waarin het joden wordt verboden horecagelegenheden en openbare plaatsten te betreden. Op de foto zie je een 'Voor Joden verboden'-bord bij de ingang van de Haarlemmerhout (Hendriklaan).

Joodse scholieren worden ook afgescheiden van niet-joodse scholieren. Er werd een apart Joods lyceum opgericht in de Schouwburgstraat (Wilhelminastraat). Vanaf april 1942 moesten joden verplicht een ster dragen.

Op 25 augustus 1942 begon de deportatie van joden uit Haarlem. Zij werden eerst verzocht om zich te melden voor de arbeidskampen in Duitsland. Omdat maar weinig mensen reageerden, werden door de Duitse bezetters razzia’s gehouden.

In februari 1943 kregen de laatste Haarlemse joden opdracht om naar Amsterdam te verhuizen. In 1942 en 1943 verlieten 527 joden Haarlem zonder een adres achter te laten. In de bevolkingsadministratie krijgen ze de aantekening VOW: Vetrokken Onbekend Waarheen. Velen van hen duiken onder. Na de oorlog keren slechts 239 joden terug naar Haarlem (16% van het totaal aantal joden in 1941).

Herkomst

Maker

Willem Jan van Borselen (1914-1965)

Datering

1942

Collectie

Beeld

Organisatie

Noord-Hollands Archief

Nummer

NL-HlmNHA_18338

Link

https://hdl.handle.net/21.12102/9CE39D508D5E4660822D59CA1A0B3071

Gerelateerde thema's

Tweede Wereldoorlog

Beschikbare tools

Overzicht van bron(nen) op de kaart

Alle bronnen